Uri botërore për bakër, sa nxirrte dikur Shqipëria?

Kërkesa për bakër do të rritet fuqishëm në dhjetë vitet e ardhshme falë automjeteve elektrike, infrastrukturës energjetike, inteligjencës artificiale dhe automatizimit, vlerëson shtëpia tregtare Trafigura.

Tranzicioni i energjisë dhe teknologjitë e reja si inteligjenca artificiale dhe automatizimi kanë përmirësuar tashmë perspektivën për kërkesën mbi metalin shumë përçues.

Në dhjetë vitet e ardhshme, ai do të jetë burimi i të paktën dhjetë milionë tonë metrikë konsum shtesë, llogarit Trafigura.

Rreth një e treta e kërkesës së re do të gjenerohet nga sektori i automjeteve elektrike, vëren kreu i analizës së metaleve në kompaninë zvicerane Graeme Train.

“Kjo e treta përfshin prodhimin, transmetimin dhe shpërndarjen e energjisë elektrike, dhe pjesa tjetër do të shkojë në gjëra të tilla si automatizimi, shpenzimet kapitale industriale dhe sistemet e ftohjes së qendrave të të dhënave,” shpjegoi Train.

Rritja e qendrave të të dhënave është e lidhur ngushtë me zhvillimin e inteligjencës artificiale.

Kërkesa për bakër do të nxitet nga industrializimi dhe urbanizimi në vendet në zhvillim, veçanërisht në Indi, ku konsumi për banor aktualisht është vetëm gjysmë kilogrami, thekson kreu i analizës në Trafigura.

Në Kinë dhe ekonomitë e zhvilluara, është përkatësisht 10 dhe shtatë kilogramë, vëren ai.

Prodhimi i përshpejtuar i automjeteve elektrike, paneleve diellore dhe investimet në rrjet në Kinë, si dhe rimëkëmbja e industrisë kineze, kanë rritur tashmë kërkesën për bakër, i cili përdoret kryesisht në industrinë e energjisë dhe të ndërtimit.

Këta faktorë, të kombinuar me një furnizim të ngushtë të bakrit të rafinuar dhe koncentratit të bakrit, kanë rritur çmimet e këtij metali në bursën e Londrës LME në nivelin më të lartë në dy vitet e fundit, afër 10,000 dollarë për ton.

Burime nga industria e bakrit thonë se rritja e çmimeve është pjesërisht pasojë e rënies së stoqeve në magazina të regjistruara në LME, me 35 për qind krahasuar me tetorin e vitit të kaluar, në 121200 tonë.

Një rritje shtesë e çmimeve ishte furnizimi i ngushtë i koncentratit të bakrit pas mbylljes së minierës së Kobrës në pronësi të First Quantum’s Minerals në Panama dhe vlerësimit të gjigantit minerar Anglo American për uljen e prodhimit.

Në kushte të tilla, disa analistë presin tashmë një mungesë të konsiderueshme në treg, rreth 26 milionë tonë këtë vit.

Kjo uri e shtuar për bakër, na sjell ndërmend nxjerrjen dhe përpunimin e bakrit në Shqipëri.

Sipas një shkrimi nga Monitor, “përpara viteve ’90-të vendi ynë ka prodhuar rreth 1.4 milionë tonë mineral bakri. Gjatë kësaj kohe u vunë në shfrytëzim shumë miniera, u ndërtuan shtatë fabrika pasurimi dhe tre uzina të përpunimit të bakrit. Bëhej edhe përpunimi i tij në cikle të mbyllur për prodhim bakri katolik, elektrolitik dhe kabllove, si dhe nxirrej rreth 150 deri në 200 kg ar dhe rreth 1.5 tonë argjend, duke qenë se këta të fundit qëndrojnë të lidhur me të në shfaqjen e tyre në natyrë. Bakri i rezistoi tranzicionit dhe puna vazhdoi me ritme të kënaqshme deri në vitin 1996. Pas vitit 1997-‘98, industria e bakrit u mbyll plotësisht, për t’u rihapur kohë më vonë. Në total, janë zbuluar rreth 68 milionë xeherorë bakri. Potencialin kryesor të tij e kanë vendburimet e Pukës, Mirditës, më pak të Korçës, Kukësit, Hasit dhe Shkodrës”.