Si vjen Ramazani në Jerusalem e Gaza?

Për shumë palestinezë, muaji i shenjtë i Ramazanit të këtij viti nuk është shkak për festime. Ka shqetësime se tensionet mund të përhapen në Jerusalemin Lindor, i cili është aneksuar nga Izraeli.

Para fillimit të muajit të shenjtë të Ramazanit, rrugët e qytetit të vjetër në Jerusalemin Lindor janë më të qeta se zakonisht. Ndryshe nga vitet e kaluara, nuk ka drita festive të Ramazanit që ndriçojnë rrugët e ngushta. Një humor i errët mbretëron me një ndjenjë pavendosmërie se si do të zhvillohet muaji i shenjtë i agjërimit dhe lutjes, shkruan DW.

“Ne nuk e ndjejmë Ramazanin. Lufta në Gaza është në mendjen e të gjithëve,” thotë Umm Ammar, duke ecur përgjatë rrugës Al-Wad, një nga rrugët kryesore të qytetit antik. Sipas Ministrisë së Shëndetësisë, e cila drejtohet nga Hamasi, rreth 31,000 njerëz kanë vdekur dhe organizatat humanitare paralajmërojnë për urinë e afërt.

“Ne do të kemi iftar këtu. Por ka shumë njerëz që nuk do të hanë asgjë sepse nuk ka ushqim në Gaza”, thotë Ammar, duke iu referuar vaktit që prish agjërimin në perëndim të diellit. “Ky nuk është Ramazan, është më shumë si oktavë për pushimin e shpirtit”.

Hashem Taha është pronar i një dyqani erëzash në rrugën Al-Wad. “Jerusalemi është shumë i trishtuar. Banorët e Gazës janë të afërmit tanë, ata janë familja jonë dhe ne jemi shumë të prekur nga ajo që po ndodh atje”, thotë Taha.

Pronarët e dyqaneve dhe banorët e kësaj lagjeje kanë parë prej vitesh tensionin dhe dhunën mes policisë kufitare izraelite dhe palestinezëve. Shumica shpresojnë se qetësia relative do të mbizotërojë në Jerusalem gjatë Ramazanit.

Në të kaluarën, tensionet janë përqendruar rreth kompleksit të xhamisë Al-Aksa, i njohur për myslimanët si Haram al-Sharif dhe për hebrenjtë si Mali i Tempullit.

Gjatë Ramazanit, qindra mijëra muslimanë mblidhen për t’u falur në sheshin e madh përpara xhamisë Al-Aksa. Përpjekjet e Izraelit për të vendosur kufizime moshe ndaj palestinezëve që hyjnë në vendin e shenjtë, i cili është i shenjtë për myslimanët dhe hebrenjtë, shpesh kanë çuar në përleshje ose përshkallëzim midis forcave të policisë dhe adhuruesve.

Por ka patur edhe skena tensioni dhe dhune në pjesë të tjera të Jeruzalemit lindor të aneksuar nga Izraeli, veçanërisht rreth Portës së Damaskut dhe sheshit të saj – një nga portat kryesore që të çon në Qytetin e Vjetër – pasi policia pengoi banorët e rinj palestinezë të mblidheshin te shkallët në mbrëmje. Është ende e paqartë nëse palestinezët nga Bregu Perëndimor i pushtuar do të mund të hyjnë në Jerusalem.

Javën e kaluar, udhëheqësi i Hamasit, Ismail Haniyeh u bëri thirrje palestinezëve në Bregun Perëndimor të pushtuar që të marshojnë drejt xhamisë Al-Aksa në ditën e parë të Ramazanit në një fjalim televiziv.

Qeveria izraelite njoftoi të martën (5 mars 2024) se nuk do të prezantojë asnjë kufizim të ri në këtë kohë. “Gjatë javës së parë të Ramazanit, adhuruesit do të lejohen të hyjnë në Malin e Tempullit në numër të ngjashëm me vitet e mëparshme”, tha Zyra e Kryeministrit në një deklaratë.

Më tej në deklaratë thuhej se “do të bëhet një vlerësim javor i aspekteve të sigurisë”. Anëtarët e kabinetit izraelit të ekstremit të djathtë kanë bërë thirrje për kufizime të rrepta ndaj palestinezëve gjatë Ramazanit.

Zyrtarët fetarë e mirëpritën vendimin e qeverisë. “Ne jemi shumë të lumtur që në këtë muaj të bekuar gjërat kanë filluar të jenë të qarta për myslimanët në lidhje me hapjen e dyerve të xhamisë Al-Aksa për të gjithë vizitorët pa kufizime moshe”, tha për DW Sheikh Azzam al-Khatib.

Ai është drejtori i organit përgjegjës për zbatimin e kujdestarisë së Jordanisë ndaj vendeve të shenjta islame dhe të krishtera në Jerusalem dhe më gjerë.

“Qëllimi ynë është të falemi atje dhe të shkojmë në dhe nga xhamia në heshtje dhe qetësi të plotë,” thotë Azzam al-Khatib.

Fillimi i Ramazanit është caktuar gjithashtu si një lloj afati për përpjekjet e fundit të ndërmjetësuesve të SHBA-së, Katarit dhe Egjiptit për të ndërmjetësuar një marrëveshje të re pengjesh dhe armëpushim të përkohshëm midis Izraelit dhe Hamasit.

Në Gaza ka nde shpresë se një armëpushim, qoftë edhe i përkohshëm, do të sillte njëfarë pushimi. Të paktën do të kishte më pak frikë dhe ankth, tha Nour Al-Muzaini për DW. 36-vjeçari ka qenë në lëvizje për gjashtë muajt e fundit – nga qyteti i Gazës në Khan Younis dhe më pas në qytetin kufitar të Rafah.

“Në Ramazan, ne respektojmë ritualet që janë pjesë përbërëse e jetës sonë normale, si prishja e agjërimit dhe falja e namazit. Është muaj i mëshirës dhe faljes, por është e vështirë ta praktikosh këtë kur je i zhvendosur”, thotë Al- Muzaini.

Ramazan i zymtë

Tamer Abu Kwaik kujdeset më së shumti për fëmijët e tij. Ai dhe familja e tij tani jetojnë në një tendë në Rafah. Ramazani, thotë Ebu Kvaik, ka qenë gjithmonë një kohë e veçantë për familjen.

“Në ditët e paraluftës u krijuam fëmijëve një atmosferë të këndshme. Por tani, në mes të luftës, ne bëjmë çmos që t’u sjellim buzëqeshjen në fytyrat e tyre. Megjithatë, ndërsa dekoroj çadrën, e kuptoj se ajo nuk do të jetë aq i madh sa ishte”, thotë Kwaik.

Organizatat ndërkombëtare humanitare kanë paralajmëruar për zi buke, veçanërisht në Gazën veriore

Përballja me pasigurinë është veçanërisht e vështirë. “Ne po përpiqemi ta përballojmë këtë krizë mendërisht, duke shpresuar se lufta do të përfundojë së shpejti dhe se do të ketë një armëpushim në mënyrë që të mund të kthehemi në shtëpi”, tha Abu Kwaik. “Shtëpia ime është shkatërruar. Shpesh pyes veten se çfarë do të bëj kur të përfundojë lufta.”

Nëse një marrëveshje e re pengjesh nuk arrihet, Izraeli ka thënë se do të zgjerojë operacionin e tij tokësor në Rafah, ku rreth 1.4 milionë palestinezë të zhvendosur aktualisht po kërkojnë strehim.